Van stagiair doorgroeien tot senior: Ruud deed het in vier jaar
Als politieagent raakte Ruud steeds meer geïnteresseerd in het verhaal achter een melding. Hij wilde er niet alleen zijn op momenten van crisis, maar ook meewerken aan de weg naar herstel. Dus gooide Ruud het roer om. Hij koos voor een studie Social Work en liep zijn afstudeerstage bij Jeugdbescherming. Nu is Ruud senior gezinsmanager en vindt hij binnenkomen met een 1-0 achterstand de leukste uitdaging.
Na twaalf jaar bij de politie, begon er iets te kriebelen bij Ruud. De behoefte om er na een crisismelding langer voor gezinnen te kunnen zijn, werd sterker. Ruud: “Bij de politie kom je vaak bij mensen terecht vanwege een melding. Er is iets gebeurd en jij bent er om de crisissituatie op te lossen. Daarna raken mensen weer uit beeld. Maar ik kreeg steeds meer interesse in het verhaal achter de melding en het traject erna.”
Beginnen op 1-0 achterstand
Dus gooide Ruud het roer om en begon hij aan een studie Social Work. Vier jaar geleden solliciteerde hij bewust op een afstudeerplek bij Jeugdbescherming. Nu is de stagiair van toen uitgegroeid tot senior gezinsmanager. Ruud: “Als gezinsmanager werk je met kwetsbare gezinnen die te maken hebben met heftige problemen. Tel daarbij op dat niet iedereen een positief beeld heeft van Jeugdbescherming en je begrijpt dat we bij binnenkomst soms al met 1-0 achterstaan. Maar dat vind ik juist de uitdaging: samen kijken waar het probleem zit en een gezin tijdens dat proces gemotiveerd krijgen voor verandering. En al lijken de successen die je daarbij boekt soms klein, het zijn wel die momentjes die het werk zo mooi maken. Achteraf gezien vind ik het werk eigenlijk nog interessanter dan ik dacht toen ik solliciteerde.”
“Dat mensen je echt toelaten in hun leven, is een van de mooiste complimenten die je als gezinsmanager kan krijgen.”
Nooit uitgeleerd
Hij stapte in het werk met al een flinke dosis werkervaring op zak. Toch heeft Ruud bij Jeugdbescherming zijn vaardigheden verder uitgebreid. Ruud: “We werken gezinsgericht volgens een speciale methodiek. Deze draait in de eerste plaats om het maken van verbinding. Hiermee weten we gezinnen echt te bereiken. De methodiek is een van de redenen waarom ik senior wilde worden. Nu help ik collega’s bij het consequent toepassen ervan. Verder heeft dit werk mij een beter inlevingsvermogen opgeleverd. Iedere ouder wil zijn kinderen een goede basis geven. Niemand wil zijn kinderen verwaarlozen of erger. Er zit altijd een verhaal achter. Dat besef maakt dat ik zonder oordeel met een gezin aan de slag ga.”
Werkplezier
Zijn fijne team is voor Ruud een belangrijk onderdeel van zijn werkplezier. “De band met collega’s is sterk. Dat was bij de politie trouwens ook. Ook dat is een zwaar beroep waar vanuit de maatschappij nogal eens kritiek op is. Dat zorgt voor een sterke verbinding onderling. Verder is het fijn om iedere dag tussen mensen te werken die passie voelen voor wat ze doen én vind ik het werken met gezinnen het leukste dat er is.”
Als afscheid nemen een beetje pijn doet
Ik heb net afscheid genomen van een heel jong gezin dat ik de afgelopen periode begeleidde. Het stel kwam bij ons terecht na een melding van de politie. Hoewel ze mij in eerste instantie liever zagen gaan, kwam er gaandeweg meer vertrouwen tussen ons. Zo stuurden ze me bijvoorbeeld steeds vaker spontaan foto’s van trotse momenten met de kinderen. Dat is een van de mooiste complimenten die je als gezinsmanager kan krijgen, dat mensen je echt toelaten in hun leven. Het is dit jonge gezin gelukt hun leven anders in te richten. Ze varen nu hun eigen koers en dat maakt mij ontzettend trots. Dan denk ik: we doen echt iets goed. Toen we afscheid namen, vertelden ze met dat ze het eigenlijk wel jammer vonden dat ik ging. Bij mij doet het loslaten ook een beetje pijn, maar dat is het werk. Wij zijn maar een passant, een helpende hand. Die kunnen we allemaal soms gebruiken.”
Door de pittige fase heen
Hoewel Ruud enthousiast is over zijn werk, is het niet alleen maar hosanna. Ruud: “Ik heb het geluk dat ik in een fijn, stabiel team zit, met weinig verloop. We zijn goed op elkaar ingespeeld en zien het als iemand even niet zo lekker in zijn vel zit. Buiten mijn team heb ik de afgelopen jaren echter wel mensen zien afhaken. De werkdruk is hier een belangrijke reden van. Het vastlopende stelsel, oplopende wachtlijsten. Mensen krijgen het gevoel dat ze hun werk niet naar behoren kunnen doen en voelen zich tegelijkertijd heel verantwoordelijk. Dat breekt vooral de beginnende professionals op. Jammer, want als je eenmaal door die eerste pittige fase heen bent, komt het gevoel van ‘ik begin het in de vingers te krijgen’. Om het afbreukrisico voor startende gezinsmanagers te verkleinen, is Jeugdbescherming gestart met een traject voor gezinsmanagers in opleiding. Zij krijgen alle ruimte om zichzelf het vak onder begeleiding eigen te maken. Pas later wordt de verantwoordelijkheid voor gezinnen geleidelijk opgebouwd. Ik ben enthousiast over deze aanpak. Zo voorkomen we dat mensen bezwijken onder de druk.”
Duivelse dilemma’s
De laatste tijd verschijnen jeugdzorg en jeugdbescherming regelmatig in het nieuws. Het gaat over de tekorten in menskracht en de oplopende werkdruk. Maar ook over wachtlijsten, onzorgvuldig handelen en onterechte uithuisplaatsingen. Herkent Ruud zichzelf in de verhalen? Ruud: “Ik herken de problemen rond de werkdruk, de moeilijkheid om aan mensen te komen en de wachtlijsten absoluut. Wat ik moeilijker vind, is de kritiek als het gaat om zorgvuldig handelen. Ik kan natuurlijk alleen namens Jeugdbescherming spreken, maar ik weet hoe mijn collega’s en ik ieder besluit met zorg afwegen. Wij zijn ons er iedere dag van bewust dat we werken met gezinnen. En dat iedere grote beslissing, een leven lang gevolgen heeft. Ik begrijp de gevoelens van mensen over bijvoorbeeld uithuisplaatsingen dan ook goed. In die situaties is het echt kiezen uit twee kwaden. Onze hele werkwijze is er namelijk op gericht om kinderen thuis te houden bij de ouders. Maar is het daar té onveilig, dan moeten we een kind toch tijdelijk ergens anders onderbrengen. Vervolgens kijken we naar wat er nodig is om het kind weer thuis te krijgen. Het is goed dat we het gesprek over gevoelige onderwerpen -zoals uithuisplaatsingen- met elkaar voeren. En dat we kritisch blijven op ons werk. En transparant. Juist omdat het om ingrijpende beslissingen gaat. Wat ik alleen mis, is de nuance in het gesprek hierover. En dat is zonde, want het doet afbreuk aan ons mooie werk. Eigenlijk zou ik iedereen willen uitnodigen eens een dag met ons mee te lopen. Om te kijken hoe we werken en met welke realiteit wij iedere dag dealen. Dan zul je zien dat het verhaal niet zo zwart-wit is als het nu soms wordt geschetst.”
Vier jaar verder
Terugblikkend op de afgelopen jaren bij Jeugdbescherming voelt Ruud zich vooral trots. “Dat ik hier nu als senior sta, had ik vier jaar geleden niet durven denken. Voorlopig stort ik mij dan ook helemaal op deze rol, maar mijn stip op de horizon is de functie van teammanager. Het lijkt mij interessant om op termijn ook mee te mogen denken over het beleid. En om de kartrekker van een team van mensen te zijn. Ik zie mijn toekomst in ieder geval binnen Jeugdbescherming. Hier krijg ik alle ruimte om mijzelf te ontwikkelen en om realistische doelen te stellen voor mijzelf. En al weet ik dat de plekken als teammanager schaars zijn, ik wil ervoor gaan. Met die insteek kom je binnen Jeugdbescherming heel ver.”