Buurtteams en Jeugdbescherming doorbreken hun eigen bubbel
Bij Jeugdbescherming willen we dat gezinnen met problemen kunnen rekenen op de juiste hulp, dichtbij huis. De buurtteams spelen een belangrijke rol. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor iedere Amsterdammer met een vraag op het gebied van gezondheid, zorg, wonen, werk, ontmoeten, geld of veiligheid. Jeugdbescherming werkt samen met de buurtteams. Buurtteammedewerker Garm en projectleider Jolanda zien dat die samenwerking steeds duidelijker vorm krijgt.
Garm Kreuk is buurtteammedewerker in één van de negen buurtteams van Amsterdam. En aandachtsfunctionaris multi-problem, huiselijk geweld en kindermishandeling.
Jolanda Oudshoorn is lid van het managementteam bij Jeugdbescherming en als projectleider gedetacheerd bij de buurtteams. Ze zet zich in voor verbinding tussen beide organisaties op het gebied van veiligheid.
Jolanda, hoe ben jij betrokken geraakt bij de buurtteams?
“ De buurtteams hebben verschillende taken gekregen van de gemeente, ook op het gebied van (kind)veiligheid. Zo wordt van buurtteammedewerkers verwacht dat ze mogelijke onveiligheid al in een vroeg stadium herkennen en aanpakken. En anders op tijd hulp inschakelen van partners, zoals het Ouder- en Kindteam, Veilig Thuis, Blijf Groep of Jeugdbescherming. We willen de samenwerking tussen al deze partijen makkelijker maken. Ik ben gevraagd om de buurtteams in Amsterdam-Noord en -Zuid hierbij te ondersteunen. Een mooie kans om een brug te slaan tussen alle betrokkenen.”
Garm, je werkt sinds dag één bij de buurtteams. Hoe kijk je terug op jullie eerste jaar?
“De start was pittig. We kregen als buurtteams veel taken toegewezen. Door corona was het lastig om bij elkaar te komen en alles goed te regelen. Inmiddels hebben we veel stappen gezet. Ook op het gebied van veiligheid. Zo heeft ieder buurtteam twee aandachtsfunctionarissen die zich extra inzetten voor veiligheid. Samen hebben we een plan van aanpak gemaakt, aanmeldroutes opgesteld en veiligheid binnen de buurtteams op de kaart gezet. Er komt nu een vaste werkwijze van de grond. Daarbij moeten we het ook niet moeilijker maken dan het is. Zo wordt multi-problem als een apart en groot onderwerp gezien. Maar als ik eerlijk ben, kampt zo’n tachtig procent van de mensen die ik begeleid met problemen op meerdere gebieden.”
Wat hebben kwetsbare gezinnen aan een goede samenwerking tussen de buurtteams en Jeugdbescherming?
Jolanda: “Bij Jeugdbescherming zien we dat door persoonlijke problemen ouders het soms niet lukt om kinderen veilig te laten opgroeien. Daarom werken we al samen met de GGZ. Onze gezinsmanagers nemen bij het eerste gesprek met het gezin vaak een sociaal psychiatrisch verpleegkundige mee. Maar heeft een volwassene hulp nodig op het vlak van werken, wonen of schulden, dan kan een buurtteam hierin veel betekenen. Stress rondom bestaanszekerheid, financiën of verslaving, neemt mensen helemaal in beslag. Hierdoor zien ze minder goed welke impact hun problemen hebben op hun kinderen. De buurtteams hebben een stress-sensitieve aanpak. Die motiveert mensen op een positieve manier om problemen aan te pakken en op te lossen. De samenwerking zorgt ervoor dat ouders worden geholpen met hun persoonlijke problemen. En dat ieder kind dat onveilig opgroeit erop kan rekenen dat iemand in de wijk dit op tijd ziet en er iets aan doet.”
Succesvol samenwerken
Garm trok in de hulp aan een gezin onlangs nog op met een gezinsmanager van Jeugdbescherming. ”Ik begeleid op dit moment een vrouw wiens huurcontract was gelinkt aan haar werk. Toen dat ophield, dreigde zij met haar kind op straat te komen staan. Jeugdbescherming raakte betrokken en de gezinsmanager heeft vervolgens een plan gemaakt. Hierin stond precies wat er nodig was om de gezinssituatie weer stabiel te krijgen. Zo vroeg ik het sociaal raadslid uit ons team te onderzoeken of een huurcontract meteen mag aflopen, zodra iemands werk ophoudt. Dat bleek juridisch niet te kunnen. Dit gaf ons de tijd om ondertussen maatschappelijke opvang en een urgentie voor een sociale huurwoning te regelen. Vervolgens hebben we met schuldhulpverlening financieel orde op zaken gesteld. De rust op alle leefgebieden kwam terug, waardoor de situatie voor moeder en kind weer veilig werd. Dankzij de gestructureerde aanpak van de gezinsmanager wist iedereen precies wat er moest gebeuren. Het was fijn om op deze manier samen te werken. En met succes, want moeder en kind kunnen nu een nieuwe start maken.”
Jolanda:
“We willen toe naar een manier van werken waarbij partijen een gezin niet overdragen, maar elkaars expertise toevoegen.”
Waar liggen de uitdagingen in de samenwerking op dit moment?
Jolanda: “We willen in Amsterdam steeds meer toe naar een werkwijze waarbij partijen niet na maar naast elkaar werken. En waarbij we gebruikmaken van elkaars expertise. Dus komt een gezin met schulden terecht bij het buurtteam, dan blijft het bij het buurtteam. De buurtteammedewerker kan wel de hulp van partijen zoals het Ouder- en Kindteam, Blijf Groep of Jeugdbescherming inschakelen. Zo gaat er geen tijd of informatie verloren in de hulp aan een gezin. In de praktijk zijn er nog een paar hindernissen te nemen. Omdat je met meerdere partijen samenwerkt in een gezin is het soms onduidelijk wie de regie voert. Of hoe de wettelijke taken en de registratie of financiering van de hulp geregeld zijn. Dit zijn zaken waar ik met de samenwerkingspartners naar kijk. We willen een situatie creëren waarin professionals in de zorg voor een gezin, samen op de tandem zitten. En wisselen de professionals even van plek? Dan verhuist de verantwoordelijkheid op dat moment mee. Als we hier goede afspraken over maken, kunnen we meer voor elkaar betekenen.”
Garm vult aan: “Dat ervaar ik ook zo. Zo was ik bij de moeder uit het voorbeeld zoveel aan het regelen op verschillende leefgebieden, dat het léék alsof ik de regievoerder was. Maar dat was hier de gezinsmanager van Jeugdbescherming. In dit geval was de rolverdeling helder, soms is deze wat vager. Bij twijfel gooi ik de vraag dan ook maar gewoon op.”
Jolanda: “Dat is eigenlijk heel mooi wat je daar zegt, Garm. Want door het uit te spreken neem je de verantwoordelijkheid. Het uitgangspunt moet immers altijd zijn: doe wat nodig is voor het gezin en de rest lossen we samen wel op.”
Garm:
“Maak gebruik van andermans expertise en kijk eens met elkaar mee.”
Garm, wat is jouw tip aan je collega’s van de Buurtteams Amsterdam en Jeugdbescherming?
“Maak gebruik van andermans expertise en kijk eens met elkaar mee. Sinds ik een keer bij een casuïstiekoverleg van Jeugdbescherming ben aangeschoven, zijn de lijnen korter. Sowieso is af en toe bij elkaar aanschuiven een mooie manier om een vraagstuk eens vanuit een andere hoek aan te vliegen. Anders blijf je toch steeds in je eigen bubbel.”