In Uithoorn staat samenwerking in de zorg stevig
Wethouder José de Robles heeft het hele sociale domein van Uithoorn in zijn portefeuille. Dit zorgt ervoor dat de samenwerking tussen de gemeente Uithoorn en de samenwerkingspartners in de zorg stevig staat. We vroegen hem en Debora Veltrop, teamleider Zorg en Veiligheid, over hun succesvolle samenwerking. Hoe krijgt die vorm in Uithoorn en wat zijn de effecten daarvan?
Verandering met maatschappelijke waarde
José de Robles heeft een achtergrond in verandermanagement. Hij begeleidde grote verandertrajecten, in Nederland en op internationaal niveau. Toen hij duidelijk voelde dat hij wilde bijdragen aan maatschappelijke veranderingen, maakte hij de logische keuze om zich te richten op zijn politieke loopbaan. In 2010 werd hij gemeenteraadslid vanuit DUS! (Duurzaam Solidair, een lokale samenwerking van GroenLinks en D66). Ondertussen is hij wethouder voor het hele sociale domein van Uithoorn.
‘Uithoorn zou ik omschrijven als een kleine gemeente met een grootstedelijke problematiek. We liggen tussen Amsterdam en de rand van het Groene Hart. Veel Uithoornaars werken in de glastuinbouw in de regio. Maar er zijn ook veel forenzen die in Amsterdam werken.’ (José)
In duo’s bouwen aan vertrouwen
Debora Veltrop studeerde Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en heeft ruim twintig jaar werkervaring op gebied van zorg en veiligheid. Nu is zijn in Uithoorn teamleider Zorg en Veiligheid. Dit team bestaat uit een Sociaal Team (ST) én een Openbare Orde en Veiligheid-team (OOV). Debora heeft ondertussen flink wat ervaring met de duo-aanpak, waarbij de estafette-aanpak van de zorgketen verruild is voor een stevige netwerksamenwerking tussen verschillende organisaties, met onder andere Blijvend Veilig, de proeftuin uit het Toekomstscenario die wordt doorontwikkeld naar regionaal veiligheidsteam. Zo krijgt de zorgrelatie een duurzaam en integraal karakter. De professionals richten zich op het hele gezin.
‘Wij werken in het kader van de beweging Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Professionals uit verschillende organisaties vormen duo’s en zitten gezamenlijk bij mensen thuis op de bank. Zo werken ze vanaf het begin aan een vertrouwensrelatie met het gezin en kunnen we samen de meest complexe zaken oppakken.’ (Debora)
Geen wachtlijsten of capaciteitsproblemen
Toen wethouder De Robles onlangs met andere wethouders in de regio vergaderde, merkte hij hoeveel gemeentes grote problemen ervaren met het oude estafettemodel. In Uithoorn zijn er op het moment van het interview geen wachtlijsten. Er zijn bovendien geen capaciteitsproblemen in de teams, al kampt ook Uithoorn met hoge verzuim- en verloopcijfers. De samenwerking werpt zeker vruchten af.
‘Het zorgdomein en veiligheidsdomein werken in Uithoorn heel nauw samen. Omdat het hele sociale domein in mijn portefeuille zit, kunnen we snel schakelen bij het stafoverleg Zorg en Veilig, waar ook de burgemeester bij aanschuift. Achter bijna elk veiligheidsissue zit ook een zorgvraag.’ (José)
Samen onderzoek en overleg
Vroeger werd in Uithoorn eerst Veilig Thuis ingeschakeld als er ernstige vermoedens waren of een melding gedaan werd van huiselijk geweld of kindermishandeling. Na het onderzoek van Veilig Thuis kwamen pas Jeugdbescherming of het Sociaal Team aan zet. Maar nu doet het integrale team (Blijvend Veilig samen met het Sociaal Team) het onderzoek. Zo wordt het makkelijker om vroegtijdig aan de slag te gaan met zorgen omtrent de veiligheid van kinderen en gezinnen. Escalatie van de problemen wordt vaker voorkomen. De meldingen komen nog steeds binnen bij Veilig Thuis maar worden nu direct doorgezet naar de duo-samenwerking van Blijvend Veilig en het Sociaal Team.
‘We hebben multidisciplinair overleg en besluiten nemen we samen. Wij vullen elkaar aan en kijken steeds wie de beste expertise heeft om het gezin te helpen. De lijntjes met Blijvend Veilig en andere WMO-voorzieningen zijn kort. Ook nemen we de tijd om ons samen te ontwikkelen. Een mensgerichte grondhouding, gericht op het vergroten van autonomie, zit in ons DNA. Wij willen er echt voor de gezinnen zijn, hun tools geven en in hun kracht zetten om zelfstandig verder te kunnen.’ (Debora)
Recht op bescherming
In de integrale aanpak werkt het duo nauw samen met het gezin. Dit staat haaks op de ‘oude’ aanpak, waarbij gezinnen jeugdbescherming zagen als een organisatie die ‘kinderen kan komen wegplukken’. Het is helder voor alle partijen dat in de netwerksamenwerking uithuisplaatsingen zoveel mogelijk verleden tijd worden. Het sturende principe is bovenal vrijwilligheid. Als een gezin geen toestemming geeft voor samenwerking, zorgt dat voor professionals soms voor een morele spagaat. Zeker als de professional voelt dat het enorm zou helpen als het sociale team toch ingeschakeld wordt.
‘Toestemming is een groot goed in het kader van rechtsbescherming, maar dit mag niet ten koste gaan van het recht op bescherming voor elk kind. Dat is het allerbelangrijkst.’ (Debora)
Vanuit de menselijke maat
José de Robles kijkt met trots naar hoe de samenwerking tussen zorg en veiligheid in Uithoorn vormgegeven is. Hij gunt de professionals in deze sector een lagere werkdruk en hoopt dat ze vanuit de menselijke maat kunnen werken, zonder dat ze bekneld worden door stroperige, formele procedures. Hij hoopt dat ze het werk kunnen doen dat ze willen doen en dat ze hierbij van mens tot mens kunnen werken.
‘Het gaat goed op veel vlakken. Dat wil ik uiteraard behouden. Maar de zorg staat in het hele land onder druk. Ik wil me inzetten om blijvend te waarborgen dat elke inwoner van Uithoorn de zorg krijgt die nodig is. En dat professionals vanuit hun hart kunnen werken.’ (José)